Λεύγα 14

19.986 λεύγες υπό τη θάλασσα, βαθιά στο πουργκατόριο, φακλάνες, ξένοι και γαϊδούρια βλέπουν τη μπάλα να καινοτομεί στον Πειραιά και από εκεί μπαρκάρουν για Μασσαλία, ψάχνοντας να βρουν αυτό το κάτι που λείπει, μόνο που ο Ευρώκοκκος έχει χρεώσει πια κάθε πόλη. Γι’ αυτό κάθονται στη γέφυρα του πλοίου, διαβάζοντας τον Μικρό Πρίγκιπα αλλιώς,  ποντάροντας πλέον στη φιλία…

Διαβάστε online από τη λεύγα 14 [πλήρες κείμενο]

Αλέξης Φαρμάκης, Ιουλία Δημητρίου, 

Μία πόλη, μία ομάδα, μία τάξη

Τα περιεχόμενα του πιο πρόσφατου τεύχους (και ολόκληρα προηγούμενα τεύχη) στο levga.gr· η πιο πρόσφατη λεύγα στα βιβλιοπωλεία, στους διακινητές της και στο levgamag@gmail.com, όπου και συμβολές, συμβουλές, συνεργασίες και διαφωνίες.

Λεύγα 14: Περιεχόμενα

Κωστής Καρπόζηλος, Το κάτι που λείπει

πρώτες ύλες
Στέφανος Βαμιεδάκης, «Ακολουθήστε τα όνειρά σας»: Ο σύγχρονος ιδεολογικός βολονταρισμός και οι εκφραστές του
Αντώνης Χατζηκυριάκου, Στο πουργκατόριο της (κυπριακής) ιστορίας
Χλόη Πετρίδου, Μεταλλαγμένο κράτος δικαίου με συνταγή ΕΕ
Χριστίνα Λασκαρίδη, Μηχανισμοί του χρέους
Αλέξης Φαρμάκης - Ιουλία Δημητρίου, Μία πόλη, μία ομάδα, μία τάξη
HUMBA!, Προς υπεράσπιση του υπαρκτού γηπεδισμού

κοντραντούκτο  
Alèssi Dell’Umbria, Μασσαλία: από λιμάνι, θεματικό πάρκο

αναλώσιμα  
Robert Spittlehouse, Ανάδρομη συσκότιση
Μιχάλης Μεντίνης, Φιλία: προς μια ριζοσπαστική γραμματική του σχετίζεσθαι
Καίτη Πάπαρη, Οι «φακλάνες» και οι όμορφες: οι ιδανικές αναλογίες στην «πανοπτική» κοινωνία
Ιφιγένεια Καλαντζή, Λαρς φον Τρίερ: προβοκάτορας ή βαθιά ρομαντικός;

καύσιμα
Σοφία Μπέμπεζα, Όξω οι ξένοι!
Γιώργος Γάσιας, Ύμνος στα γαϊδούρια
Κωνσταντίνα Ανδριανοπούλου, Για τον Μικρό Πρίγκιπα Μπερκίν

σκραπ  
Κώστας Περούλης, Στη γέφυρα
Κωνσταντίνα Γεωργαντά, Ποιήματα
Μιχαήλ Ζόσενκο, Νευρικοί άνθρωποι
Υβάν Γκολλ, Ο Ευρώκοκκος
Γιώργος Μανουσέλης, Ψιλή κουβέντα

λεύγα 14 

(Καλοκαίρι 2014)

Σχέδιο εξωφύλλου: Γιάννης Δαλκίδης

Σκίτσα: Γιώργος Μανουσέλης

Φωτογραφίες: Λίνα Μανουσογιαννάκη, Σπύρος Τσίκνας, Χρήστος Χρυσανθόπουλος

Γραφιστική επιμέλεια: Γιώργος Ματθιόπουλος

Λεύγα 14: Εξώφυλλο

Κωστής Καρπόζηλος: Το κάτι που λείπει

Έχουν περάσει ακριβώς δεκατέσσερα χρόνια από τότε που η Καίτη Γαρμπή τραγουδούσε, σε στίχους του Φοίβου, την αγωνιώδη αναζήτησή της για εκείνο το απροσδιόριστο «κάτι» που θα προσέδιδε νόημα στη ζωή της. Προκειμένου να καταδείξει τη σημασία του κινητοποιητικού «κάτι» η Γαρμπή απέρριπτε διαδοχικά τα τεκμήρια του υλικού πολιτισμού του καθ’ ημάς εκσυγχρονισμού στο γύρισμα του 21ου αιώνα: τη «μερσεντές χλιδάτη», το πούρο, το σκούρο αρμάνι, τις «δυνατές στη σοφοκλέους μετοχές» και την «κάρτα αμέρικαν εξπρές». Το μοντέλο ανάπτυξης που περιγράφουν οι στίχοι αυτοί υπενθυμίζει τις κοινωνικές διαστάσεις των θεωρητικών αναζητήσεων γύρω από την ισχυρή Ελλάδα – συνολικά, τα δυναμικά σουξέ της εποχής, και τα βιντεοκλίπ τους συγκροτούν ένα εξαιρετικό αρχείο της χρυσής εποχής του ελληνικού κεφαλαίου και των γενικευμένων ψευδαισθήσεων κοινωνικής ανόδου στις τάξεις όσων σήμερα αναπολούν τις παλιές καλές μέρες. Η ουσία όμως του τραγουδιού έγκειται αλλού: στο «κάτι», το οποίο μπορεί να οριστεί μόνο εκ του αποτελέσματος, καθώς «θα με κάνει σαν τρελή να σε θέλω». Αυτό το «κάτι» που έλειπε στην Καίτη Γαρμπή το μακρινό 2000 είναι αυτό που διαισθητικά όλο και περισσότερο αντιλαμβανόμαστε ότι μας λείπει περισσότερο: το ενοποιητικό στοιχείο που θα γεννήσει και θα ανατροφοδοτήσει τον ενθουσιασμό, τη στράτευση και την ενεργητική εμπλοκή στην πολιτική πράξη.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Στέφανος Βαμιεδάκης: «Ακολουθήστε τα όνειρά σας. Δημιουργήστε μια νέα Ελλάδα. Μπορείτε», Ο σύγχρονος ιδεολογικός βολονταρισμός και οι εκφραστές του

Τα τελευταία χρόνια έχουν πυκνώσει πρωτοβουλίες και δραστηριότητες από μια σειρά ιδρύματα, φορείς, επιχειρήσεις κ.λπ., κυρίως του ιδιωτικού τομέα, που επικεντρώνονται σε μια απόπειρα ανίχνευσης και διαμόρφωσης νέων τάσεων στον τομέα της επιχειρηματικότητας. Η «επιχειρηματικότητα» προωθείται συντονισμένα ως μια έννοια-κλειδί που εκφράζει το μέλλον, σε αντιπαράθεση με φαινόμενα και πρακτικές που έχουν κατηγορηθεί ότι οδήγησαν τη χώρα στην οικονομική κρίση: κρατικοδίαιτες-παρασιτικές οικονομικές λειτουργίες, δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία, συντεχνιασμός κ.λπ.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Αντώνης Χατζηκυριάκου: Στο πουργκατόριο της (κυπριακής) ιστορίας

Περιγράφοντας τη γνωριμία του με το Μακάριο, ο Γλαύκος Κληρίδης αναπολεί τα καλοκαίρια της παιδικής του ηλικίας στην Κύπρο του Μεσοπολέμου, τα οποία περνούσε οικογενειακά φιλοξενούμενος στο μοναστήρι του Κύκκου. Το μοναστήρι, ως μεγάλος οικονομικός οργανισμός, είχε για νομικό του σύμβουλο τον Γιάννη Κληρίδη, έναν από τους πιο πετυχημένους Κύπριους δικηγόρους και πατέρα του Γλαύκου. Το καθημερινό πρόγευμα στους εκλεκτούς φιλοξενούμενους από τη Λευκωσία σέρβιρε κάποιος έφηβος δόκιμος μοναχός από ένα χωριό της ορεινής Πάφου. Περίπου τρεις δεκαετίες μετά, οι όροι είχαν αντιστραφεί: όταν στις εκλογές του 1959 ο Γιάννης Κληρίδης ήταν υποψήφιος, ο υιός Γλαύκος ως φέρελπις νέος πολιτικός παραχωρούσε τις πολιτικές του υπηρεσίες στο πρόσωπο που του σέρβιρε κάποτε πρόγευμα: τον, αρχιεπίσκοπο πια, Μακάριο.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Χλόη Πετρίδου: Μεταλλαγμένο κράτος δικαίου με συνταγή ΕΕ

O μύθος της ΕΕ ως κοινότητας κρατών βασισμένης στη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου εμφανίζεται τη δεκαετία του ’90, πολύ μετά την ίδρυση των ΕΟΚ, ΕΚΑΧ, ΕΚΑΕ – προδρόμων της ΕΕ. Μέχρι τότε, ένας άλλος περιφερειακός οργανισμός, το Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣΕ), που δημιουργήθηκε μέσα από διαφορετικούς συσχετισμούς, είχε περίπου το μονοπώλιο της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Αλλά μετά το Μάαστριχτ, και ιδίως από το 2006, όταν ο Γιούνκερ, νυν υποψήφιος των συντηρητικών για την προεδρία της Κομισιόν και τότε πρόεδρος του Eurogroup συνέταξε «υπό την ατομική του ιδιότητα» μια έκθεση για τη συνεργασία ΣΕ και ΕΕ, η ΕΕ άρχισε να απαιτεί λόγο σε ό,τι αφορά το σεβασμό της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός της – με συνέπεια τον ορατό κίνδυνο διάβρωσης της προστασίας τους...

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Χριστίνα Λασκαρίδη: Μηχανισμοί του χρέους

Ένας μηχανισμός διεθνής και διόλου νέος
Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ζει μια τραγωδία πρωτοφανών διαστάσεων. Λίγες είναι οι χώρες που βίωσαν τόσο απότομη πτώση στην οικονομική τους δραστηριότητα, ενώ η ανθρωπιστική κρίση που προκάλεσε η πολιτική της Τρόικας και των ελληνικών κυβερνήσεων δεν έχει προηγούμενο στη μεταπολεμική ιστορία. Ωστόσο υπάρχουν αρκετά κοινά σημεία με άλλες περιπτώσεις κρίσεων. Σε αυτό το άρθρο σκιαγραφώ κάποια παραδείγματα που αναδεικνύουν πώς η κρίση των ιδιωτικών τραπεζών υπήρξε το πρόσχημα για να επιβληθεί εξοντωτική λιτότητα στους εργαζόμενους. Θα εξετάσω πρώτα τον προορισμό των δανείων της Τρόικας, στην συνέχεια θα καταγράψω κάποιες μεθόδους κερδοφορίας της Τρόικας, και θα κλείσω με κάποια παραδείγματα των παράπλευρων απωλειών της πιστωτικής φούσκας, τα αποτυχημένα ξένα δάνεια προς τους ελληνικούς δήμους.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Αλέξης Φαρμάκης, Ιουλία Δημητρίου: Μία πόλη, μία ομάδα, μία τάξη

Το ποδόσφαιρο είναι το τελευταίο λαϊκό, μαζικό κίνημα^[*]

Μιας και η εμφάνιση του φαινομένου στην Ελλάδα αποτελεί άλλη μια καθυστερημένη καινοτομία, ας ξεκινήσουμε με σχετικά καινοτόμες ερωτήσεις: Πόσοι τρόποι υπάρχουν να αποκτήσει ένας επιχειρηματίας λαϊκό έρεισμα εν ζωή (μετά θάνατον υπάρχουν και τα ιδρύματα), ποιο θα ήταν το πρόγραμμα 100 ημερών του κόμματος Βγενόπουλου αν γινόταν κυβέρνηση, ποιος έπαιζε αριστερό μπακ στη Δόξα Δράμας στο πρωτάθλημα του 1981 όταν η χώρα έγινε σοσιαλιστική, γιατί γυρίζει το μπούμερανγκ;

Humba!: Προς υπεράσπιση του υπαρκτού γηπεδισμού

Οι εκλογές και η παρουσίαση καλά κρυμμένων πολιτικών μυστικών είναι δύο από τα πιο βασικά γεγονότα που κάνουν τη δημοσιογραφική σφαίρα να κυλά και να μη χορταριάζει. Πολλώ δε μάλλον όταν αυτά τα δύο τέμνονται και αλληλοτροφοδοτούνται. Φυσικά από αυτό το σχήμα δεν θα μπορούσε να λείπει η αθλητική πλευρά. Από τη μία έχουμε αθλητές και παράγοντες που διεκδικούν την ψήφο μας και από την άλλη τα επιχειρηματικά και πολιτικά σχέδια που εξυπηρετούν οι αθλητικοί πολιτικοί συνδυασμοί και ο εισοδισμός που επιχειρεί η ακροδεξιά στον οπαδικό χώρο.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Alèssi Dell’Umbria: Μασσαλία: από λιμάνι, θεματικό πάρκο (Συνέντευξη στη Μόρφω Μπεληγιάννη)

Ο Alèssi Dell’Umbria είναι δοκιμιογράφος και ιστορικός της πόλης της Μασσαλίας. Το 2006 δημοσίευσε την Histoire universelle de Marseille: de l’an mil à l’an deux mille, μια συνολική επισκόπηση της ιστορίας της μεσογειακής πόλης, με κέντρο τη βία που ασκείται στον αστικό ιστό και τους κατοίκους των λαϊκών τάξεων. Έχει επίσης γράψει για την εξέγερση των παρισινών προαστίων (C’est de la racaille? Eh bien, j’en suis!, 2006, αναδημ. ως La Rage et la révolte, 2010 ) και έχει σκηνοθετήσει το ντοκυμαντέρ Le vent de la révolte (2014), με θέμα την καταστροφή που επέφεραν τα αιολικά πάρκα στον ισθμό του Tehuantepec, στην Οαχάκα του Μεξικού. Στη συνέντευξη που έδωσε στη Μόρφω Μπεληγιάννη μιλά για τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και την ανάπλαση εκτεταμένων τμημάτων της πόλης με αυτή την αφορμή, για τις προοπτικές του κέντρου των ευρωπαϊκών πόλεων, για τη μετανάστευση και τον φασισμό.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Μιχάλης Μεντίνης: Φιλία: προς μια ριζοσπαστική γραμματική του σχετίζεσθαι

Λέγεται κάπως σχηματικά πως οι αριστεροί δεν έχουν φίλους παρά μόνο συντρόφους, ενώ αντίθετα οι αναρχικοί μετατρέπουν τις παρέες τους σε πολιτικές ομάδες, και καταλήγουν όπως και οι αριστεροί να μην έχουν φίλους παρά μόνο συντρόφους. Παρά τον αδιαμφισβήτητα αφελή εμπειρισμό μιας τέτοιας διαπίστωσης (η οποία ενισχύεται από την επίσης γενικευτική αντίληψη πως οι «αριστεροί» δεν σε προσεγγίζουν ποτέ για να σε κάνουν φίλο παρά μόνο για να σε στρατολογήσουν), δεν μπορούμε παρά να εντοπίσουμε κάποιες ρηματικές συνάφειες με μια βιβλιογραφία που βρίθει παραδειγμάτων απαξίωσης, αναγωγής ή και κατάρρευσης της φιλίας μέσα στις σχέσεις συντροφικότητας. Ενδεικτικά, ο Abimael Guzman, ηγέτης των μαοϊκών ανταρτών του Sendero Luminoso (Φωτεινό Μονοπάτι) στο Περού έχει δηλώσει πως δεν είχε ποτέ φίλους παρά μόνο συντρόφους,^[1] ενώ ο Σεργκέι Νετσάγιεφ στην Κατήχηση του επαναστάτη αναφέρει πως «ο επαναστάτης θεωρεί φίλους του και εκτιμά μόνον όσους έχουν δείξει στην πράξη πως είναι εξίσου επαναστάτες με τον ίδιο» (http://tinyurl.com/l38abuf), ταυτίζοντας έτσι στην ουσία κι αυτός τη φιλία με τις συντροφικές σχέσεις.^[2] Με τον τρόπο αυτό, η φιλία, η οποία εκκινεί σχεδόν πάντα ως μια φυγόκεντρος κίνηση από την κεντρομόλο τάση του «κοινού αίματος» της οικογένειας, ενσωματώνεται στην επίσης κεντρομόλο τάση των «κοινών ιδεών» των σχέσεων συντροφικότητας. Οι εσωστρεφείς τάσεις των θεσμικών και θεσμοθετημένων σχέσεων επιχειρούν συστηματικά να τιθασεύσουν και να αντιστρέψουν τις απείθαρχες και παραβατικές κινήσεις της φιλίας, να την τιθασεύσουν, να τη μετατρέψουν σε τυποποιημένη σχέση, κάτι που για παράδειγμα αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στην τάση να αποκαλείται ένας στενός φίλος «αδελφός» και έτσι ρηματικά η φιλία να «περιφράσσεται» από τον λόγο της οικογένειας.

Καίτη Πάπαρη: Οι «φακλάνες» και οι όμορφες: οι ιδανικές αναλογίες στην «πανοπτική» κοινωνία

Πώς συνδέονται οι επιταγές προτύπων ομορφιάς με τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα; Και πώς η χρήση σεξιστικών όρων υποδηλώνει την ενσωμάτωση του κυρίαρχου λόγου σε καθημερινές συμπεριφορές και νοοτροπίες; Υπάρχει σημείο τομής σήμερα ανάμεσα στην έννοια του ελέγχου και της επιτήρησης και τις νόρμες της ομορφιάς και της θηλυκότητας;

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Ιφιγένεια Καλαντζή: Λαρς φον Τρίερ: προβοκάτορας ή βαθιά ρομαντικός;

Από τους πρωτεργάτες του δανέζικου κινηματογραφικού μανιφέστου «Δόγμα ’95», ο 57χρονος σήμερα σκηνοθέτης Λαρς φον Τρίερ συμπεριλαμβάνει με έναν υπαρξιακό τρόπο στη θεματική του εμβέλεια τη λίμπιντο, αντικείμενο έρευνας μεγάλων ψυχαναλυτών.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Σοφία Μπέμπεζα: Όξω οι ξένοι!

«Όξω. Σταματήστε την μαζική εισροή των "ξένων" στην Ελβετία!», βροντοφώναξε το 50,3% των Ελβετών υπηκόων στις 9 Φεβρουαρίου 2014. Το άλλο μισό1 απάντησε «ναι» μέσα από τα δόντια του και συνέχισε την εργασία του. Η πρόσφατη πρωτοβουλία του λαϊκού δεξιού κόμματος SVP ενάντια στη «μαζική εισροή» μεταναστών σηματοδοτεί το τέλος της ελεύθερης κυκλοφορίας των ατόμων από και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και την αρχή των διαπραγματεύσεων για την επαναφορά του καθεστώτος των ποσοστώσεων.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Γιώργος Γάσιας: Ύμνος στα γαϊδούρια

Το γαϊδούρι θα το αναγνωρίσουμε σε κάθε σημείο του πλανήτη, αλλά σύμφωνα με τους ειδήμονες τα καλύτερα γαϊδούρια βρίσκονται στα ζεστά κλίματα. Το αιγυπτιακό ίσως είναι το ωραιότερο από όλα, μετά από αυτό έρχεται το περσικό και κατόπιν το κυπριακό. Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει παράλληλα και στο γαϊδούρι της Υεμένης, που διακρίνεται για την ομορφιά και την κορμοστασιά του. Από τα ευρωπαϊκά γαϊδούρια τα ωραιότερα είναι τα ισπανικά, τα ελληνικά και τα γαλλικά.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Κωνσταντίνα Ανδριανοπούλου: Για τον Μικρό Πρίγκιπα Μπερκίν

Ένας βιβλιοπώλης στην ελληνική επαρχία της δεκαετίας του 1980 πρότεινε στους ανήλικους θαμώνες του το κλασικό μυθιστόρημα του Antoine de Saint-Exupéry, Ο Μικρός Πρίγκιπας, τονίζοντας ότι το βιβλίο αυτό θα τους συντρόφευε σε όλη τους τη ζωή. Τους συμβούλευε να το διαβάσουν ξανά και ξανά όσο μεγάλωναν, γιατί, όπως υποστήριζε ο ίδιος, κάθε νέα ανάγνωση του βιβλίου θα τους αποκάλυπτε και ένα νέο νόημα που θα φώτιζε και μια ακόμη πλευρά όχι μόνο του βιβλίου αλλά και των αναγνωστών του. Πολύ πιθανόν αντίστοιχες «δοσοληψίες» και συζητήσεις να σημειώθηκαν και να συνεχίζονται και σήμερα και σε άλλες επαρχίες, άλλων χωρών, όπως η Τουρκία για παράδειγμα, όπου το συγκεκριμένο βιβλίο ήταν ανάμεσα στα δημοφιλέστερα αναγνώσματα εδώ και πολλές δεκαετίες.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Κώστας Περούλης: Στη γέφυρα

Είμαι εβδομήντα χρονών και σε λίγα χρόνια δεν θα μπορώ να βρίσκομαι στη γέφυρα. Τότε ο καπτάν Τσάκος θα με βάλει σε μια αποθήκη, να τη φυλάω τη μέρα. Όταν ήμουν πιο νέος και πήγαινα με τα πετρελαιοφόρα στο Ιράν και αργότερα με τα κοντέινερς στη Σαγκάη, ήμουν άμυαλος και κρατούσα πάνω από δύο χιλιάδες δολάρια το μήνα επιπλέον αντί να τα δίνω στις ασφαλιστικές μου εισφορές. Στο τέλος που καταρρεύσανε τα πνευμόνια μου στο μηχανοστάσιο, ο καπτάν Τσάκος με πήρε στα γιωτ. Αντί συντάξεως, έχω σ’ αυτήν την ηλικία έναν μισθό όλο τον χρόνο. Με αγαπάνε γιατί είμαι ήρεμος και ήσυχος άνθρωπος.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Μιχαήλ Ζόσενκο: Νευρικοί άνθρωποι

Πρόσφατα ξέσπασε καβγάς στο κοινοτικό μας διαμέρισμα. Και όχι απλός καβγάς, κανονική μάχη. Γκλάζοβαγια και Μποροβάγια γωνία.

Τσακώθηκαν, φυσικά, με πάσα ειλικρίνεια. Του ανάπηρου Γκαβρίλοβ λίγο έλειψε να του πάρουν την κεφάλα.

Ο βασικός λόγος: ο λαός είναι πια πολύ νευρικός. Ανάβει με το παραμικρό. Οργίζεται. Και τσακώνεται άγρια, σαν σε παραζάλη.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα

Υβάν Γκολλ: Ο Ευρώκοκκος

«Ο Ευρώκοκκος, Κύριε, έχετε τον Ευρώκοκκο. Θα γίνετε το πιο διάσημο ον του αιώνος που διανύομε. Είσθε ο πρώτος Ευρωπαίος που μολύνεται από τον Ευρώκοκκο!

»Ο Ευρώκοκκος, Κύριε, είναι η φυλλοξήρα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, ή, για να είμαι πιο ακριβής, του δυτικού πολιτισμού. Είναι το μικρόβιο που προετοιμάζει το θάνατο αυτής της ηπείρου. Είμαι καθηγητής της Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Φιλαδελφείας, αλλά εδώ και δέκα χρόνια κατοικώ στην Ευρώπη και αναζητώ το μικρόβιο που σας κατατρώγει.

η συνέχεια στην έντυπη λεύγα