[
από την έντυπη λεύγα 10 (Άνοιξη 2013), σ.2-3]
Εικόνα πρώτη: Βίλα Αμαλίας, Αχαρνών και Χέυδεν, Αθήνα, Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2013.
Μαυροντυμένα αγόρια και κορίτσια, φωνάζοντας συνθήματα «το δίκιο το έχουν οι εξεγερμένοι και όχι οι ρουφιάνοι και οι προσκυνημένοι», και υψώνοντας τις γροθιές τους, οδηγούνται στην κλούβα των ΜΑΤ. Η κρατική καταστολή έχει βρει τον νέο μεγάλο εχθρό στις καταλήψεις και τα κοινωνικά κέντρα, από τα οποία απειλείται η κοινωνία. Η ανακατάληψη της Βίλας Αμαλία έχει μόλις τερματιστεί, ο χώρος εκκενώνεται και οι συλληφθέντες-υποστηρικτές του εγχειρήματος δεν δείχνουν να πτοούνται από την ταλαιπωρία, ατομική και συλλογική, που θα ακολουθήσει την προσαγωγή, η οποία σε πολύ λίγο θα μετατραπεί σε σύλληψη, ενώ η παραπομπή σε εισαγγελέα και ανακριτή με τον κουκουλονόμο φαντάζει μονόδρομος. Σχεδόν με σιγουριά, θα έλεγα ότι όλα τα πρόσωπα των συλληφθέντων ήταν χαμογελαστά, όμως τα χαρακτηριστικά τους ήταν σβησμένα, πρόχειρα μουτζουρωμένα στις συγκεκριμένες φωτογραφίες.
Εικόνα δεύτερη: αμαξοστάσιο Μετρό, Σεπόλια, Αθήνα, Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2013.
Οι απεργοί του μετρό, φορώντας τις πορτοκαλί νιτσεράδες τους και κρατώντας τα φύλλα της επίταξης, που έχουν μόλις παραλάβει, συγκεντρώνονται για ακόμη μια μέρα στο αμαξοστάσιο. Ίσως την τελευταία αυτής της κινητοποίησης. Λιγοστοί αλληλέγγυοι από συλλογικότητες της αριστεράς και βουλευτές της αντιπολίτευσης έχουν φτάσει για να στηρίξουν τον αγώνα τους, που, μετά την επίταξη, έχει περάσει σε μια κρίσιμη καμπή. Οι φωτογραφίες από το αμαξοστάσιο δεν προδιαθέτουν για σύγκρουση. Χαμογελαστοί και χαλαροί οι απεργοί, περισσότερο σκυθρωποί και βρεγμένοι από την ξαφνική νεροποντή οι συμπαραστάτες. Τα ΜΑΤ παρακολουθούν από απόσταση, σίγουρα όχι σε κατάσταση ετοιμότητας. Εξάλλου η σύγκρουση δεν έγινε, γιατί το κίνημα παρακοιμήθηκε και η εξουσία έδρασε ανενόχλητη.
Το τελευταίο διάστημα σε κάποια ειδησεογραφικά σάιτ, τα ρεπορτάζ πλαισιώνονται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν υποκατασταθεί από φωτορεπορτάζ. Πολιτικές εκδηλώσεις, απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις καλύπτονται από δεκάδες φωτογραφίες που δημοσιεύονται στο διαδίκτυο. Επαγγελματικές φωτογραφίες, όμορφα πρόσωπα, συνήθως χαμογελαστά και όχι σκυθρωπά και αντίστοιχα με την αποτυχία της κινητοποίησης στην οποία συμμετέχουν, συνοδευόμενα από την κατάλληλη μουσική υπόκρουση. Η νέα μόδα ορίζει και εκτενή φωτογραφικά αφιερώματα από τα κινηματικά πάρτυ και τις κοινωνικές εκδηλώσεις των ποικίλων συλλογικοτήτων, απ’ όπου ακόμη περισσότερες φωτογραφίες-πορτρέτα των παριστάμενων αποτυπώνουν το κλίμα της βραδιάς. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενισχύουν τη διάδοση των παραπάνω φωτογραφιών, ενώ προσθέτουν μια σειρά από απολίτικα σχόλια και πρόχειρες εξυπνάδες πλάι στις φωτογραφίες που αναρτώνται. Οι μεγαλύτερες μάχες της αριστεράς είναι πλέον διαδικτυακές και δίνονται στο facebook, αφού η μάχη της κοινωνίας κερδήθηκε στις τελευταίες εκλογές.
Πλάι στα σάιτ αυτά συνεχίζει να υπάρχει το indymedia με το μαύρο του φόντο, τις ανακοινώσεις τύπου «όλοι κάτω τώρα», αλλά κυρίως τα πιξελιασμένα του πρόσωπα. Συστηματικά, με επιμέλεια και μεθοδικότητα, οι συντάκτες των κειμένων σβήνουν τα χαρακτηριστικά όσων απεικονίζονται στις φωτογραφίες που αναρτώνται, «γιατί δεν πρέπει μόνοι μας να δίνουμε στο κράτος τα πρόσωπα των συντρόφων μας». Φωτογραφίες λιγότερο επαγγελματικές, λιγότερο προσεγμένες αλλά επιμελώς μουτζουρωμένες. Ταυτόχρονα, η πρακτική αυτή φανερώνει μια διαφορετική αντίληψη δράσης και προσδίδει στις φωτογραφίες μια άλλη διάσταση∙ σημασία έχει το γεγονός που απεικονίζουν και όχι οι συμμετέχοντες, που δεν μπορούν να αναγνωριστούν.
Σε μια περίοδο που οι περισσότερες δράσεις μοιάζουν ανίκανες να σταματήσουν τη βία και τον αυταρχισμό της εξουσίας που πολλαπλασιάζεται, την κοινωνική πόλωση που συνεχώς εντείνεται και την καταστολή που επεκτείνεται σε χώρους που μέχρι στιγμής είχαν μείνει ανέπαφοι, αυτό που λείπει δεν είναι σίγουρα ένα φωτογενές πρόσωπο που θα γράφει στη κάμερα και θα έχει αποστηθίσει τα σωστά τσιτάτα. Η νοοτροπία και η αντίληψη της αριστεράς των προσωπικοτήτων είναι πλέον αντικοινωνική και επιζήμια. Οι πολιτικές κινητοποιήσεις και η ενημέρωση ή το ρεπορτάζ γύρω από αυτές δεν μπορούν να υποκατασταθούν από φωτογραφικά στιγμιότυπα που συνθέτουν «άλμπουμ δράσεων», που χαζεύουμε μετά το τέλος τους στην οθόνη του υπολογιστή. Οι φωτογραφικές μηχανές και τα πληκτρολόγια των υπολογιστών δεν προσφέρουν το συλλογικό πνεύμα και το όραμα που χρειάζεται η πορεία προς την αλλαγή. Τη στιγμή της εξέγερσης θα χρειαστεί το χαμογελαστό πρόσωπο, που δεν θα μουτζουρωθεί, ακόμη και στο λινκ του indymedia, και θα γράψει στο βρώμικο τζάμι της κλούβας των ΜΑΤ «σ’ αγαπώ», αλλά μέχρι εκείνη τη στιγμή ας σβήσουν τα φλας.
