το παρακάτω τρίπτυχο δημοσιεύτηκε στη λεύγα 05 τον Ιανουάριο του 2012
Η ΚΥΡΙΑ ΚΡΑ* REVISITED
Οι εποχές στο νου της κυρίας Κρα* δεν είναι παρά σύνολα ημερολογιακών ημερών που τα χωρίζει ένα αδιαπέραστο φράγμα. Ακόμη κι αν στην πραγματικότητα δεν ελέγχει τη ρευστή αταξία του κλίματος, το δυναμικό της πείσμα δεν της επιτρέπει να το παραδεχθεί, κι έτσι παριστάνει πως αλυσοδένει τις εποχές, εγκλωβίζοντας την καθεμιά τους σε ένα διαφορετικό κάθε φορά δωμάτιο του διαμερίσματός της· από κει δεν ξεμυτίζει ούτε η ίδια ούτε οι καλεσμένοι της, ώσπου ν’ ανατείλει η πρώτη μέρα της αμέσως επόμενης εποχής, οπότε πια μεταφυτεύει τον εαυτό της και τον επισκέπτη της στο κατάλληλο δωμάτιο: εκείνο το ασυνήθιστα ζεστό σούρουπο του ελληνικού Δεκέμβρη, με δέχτηκε λοιπόν στο χειμωνιάτικο δωμάτιο όπου, πλάι στο τζάκι με το περίτεχνο γύψινο περίγραμμα, ορθωνόταν το άγαλμα ενός μελαγχολικού φαύνου.
Η κυριά Κρα* έχυσε καυτό τσάι στο πορσελάνινο φλιτζάνι μου, και την ώρα που οι υδρατμοί ανέβαιναν στο ήδη κάθιδρο από τη ζέστη μέτωπό μου, με ένα σχεδόν σαδιστικό μειδίαμα με ρώτησε αν θα ήθελα να στάξει λίγο παγωμένο γάλα στο ρόφημά μου – μια ομολογουμένως γενναιόδωρη προσφορά δροσιάς από πλευράς της. Πριν προφτάσω να απαντήσω, ξεκίνησε να μιλά, με τη χαρακτηριστικά ενθουσιώδη, γεροντίστικη φωνή της:
«Ακούστε τώρα, αγαπητέ μου, μια φοβερά διδακτική ιστορία που ανακάλυψα ξεφυλλίζοντας ένα χρονικό της ελληνικής βασιλικής οικογένειας. Τον Ιούλιο του 1889, η πριγκίπισσα Σοφία, σύζυγος του διαδόχου Κωνσταντίνου και κόρη της περίφημης Γερμανίδας αυτοκράτειρας Φρειδερίκου, βρισκόταν στο κρεβάτι του τοκετού. Η ελληνική βασιλική οικογένεια είχε αναθέσει καθήκοντα μαιευτήρα σε έναν Λαμιώτη γιατρό, βουλευτή Φθιώτιδας, ύστερα από τις σχετικές συστάσεις που είχε λάβει για το πρόσωπό του από κάποιον διάσημο Βιεννέζο συνάδελφό του. Οι έντονες αντιρρήσεις της αυτοκράτειρας Φρειδερίκου για την επιλογή Έλληνα μαιευτήρα –εξ ορισμού ύποπτου για προχειρολογία και ανικανότητα– δεν εισακούστηκαν ποτέ. Σαν ήλθε η ώρα της γέννας, ο μετέπειτα Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας κινδύνεψε να στραγγαλιστεί από τον ομφάλιο λώρο που περιέσφιξε τον λαιμό του· ο Λαμιώτης βουλευτής στάθηκε φυσικά εντελώς ανίκανος να τον αφαιρέσει, ώσπου μια Γερμανίδα καμαριέρα, η Έγκαρντ, κατόρθωσε να σώσει το μωρό από σίγουρο πνιγμό. Ιδού τι είχε συμβεί: Ο βουλευτής Φθιώτιδας είχε κάποτε φιλοδωρήσει τον γιο του Βιεννέζου γιατρού με ένα ρουσφέτι παρασημοφόρησης, και εκείνος εις αντάλλαγμα τον διαπίστευσε στη βασιλική οικογένεια. Όσο για την Έγκαρντ, που επενέβη ανέλπιστα την κατάλληλη στιγμή, αυτή ήταν στην πραγματικότητα διακεκριμένη μαία. Είχε εισδύσει ως απλή υπηρέτρια στη βασιλική οικογένεια υπό τις εντολές της καχύποπτης Αυτοκράτειρας Φρειδερίκου, που δεν είχε σκοπό να αφήσει τη ζωή της κόρης και του εγγονού της στα χέρια ενός επαρχιώτη σκιτζή. Η πρωσική προνοητικότητα έσωσε τον διάδοχο του ελληνικού θρόνου από τον βέβαιο θάνατο στον οποίο θα τον οδηγούσε ένας Έλληνας κομπογιαννίτης βουλευτής.
Δεν πιστεύετε, αλήθεια, κύριε Δ*, πως αντί άλλης πολιτικής φλυαρίας αυτή η εξαιρετικά συμβολική ιστορία θα ήταν ικανή να πείσει για την ανάγκη να τοποθετηθεί ένας σοβαρός Γερμανός τοποτηρητής επικεφαλής των υπουργείων μας;»
Κούνησα το κεφάλι μου καταφατικά, μακαρίζοντας για μια ακόμη φορά την οξυδέρκεια της καλής μου φίλης.
Άγης Πετάλας
ΝΑ ΣΩΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΒΙΟΤΟΠΟ ΤΗΣ ΓΗΡΑΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
«Η Ευρώπη είναι ένα πρόγραμμα πολιτισμού, που δεν πρέπει να του επιτραπεί να αποτύχει», τόνισε ο διάσημος Γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας σε εκδήλωση που έλαβε χώρα στο Ινστιτούτο Γκαίτε στο Παρίσι. Στη σχετική ανταπόκριση του Spiegel, ο Γερμανός φιλόσοφος υπογράμμισε πως γι’ αυτό τον λόγο «δεν είναι απλώς εφικτή η ύπαρξη της παγκόσμιας κοινότητας, είναι απαραίτητη - για να συμφιλιώνει τη δημοκρατία με τον καπιταλισμό. Πρέπει σήμερα να θεσπίσουμε τη συνεργασία ανάμεσα στους πολίτες και τα κράτη, για να δημιουργήσουμε την παγκόσμια κοινότητα των πολιτών», λέει, και συμπληρώνει πως «αλλιώς διατρέχουμε τον κίνδυνο να βρεθούμε σε μια κατάστασης μόνιμης έκτακτης ανάγκης και τα κράτη να καθοδηγούνται από τις αγορές», παραπέμποντας σχετικά στον τίτλο των Financial Times που συνόψισε τις ιταλικές εξελίξεις ως εξής: «Ο αγώνας της Ιταλίας να εγκαταστήσει τον Μόντι». […] «Κάποια στιγμή μετά το 2008, κατάλαβα ότι το πρόγραμμα της επέκτασης, της ενοποίησης και του εκδημοκρατισμού δεν προχωρούσαν αυτόματα», […] «ότι είναι αναστρέψιμα, ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ ζούμε την αποσυναρμολόγηση της δημοκρατίας. Πριν, δεν πίστευα ότι μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Κι όμως, φτάσαμε σε ένα σταυροδρόμι», σημειώνει…
Δυο μέρες πριν, σε μιαν εκδήλωση στο Πανεπιστήμιο Descartes, ο Xάμπερμας είχε ανατρέξει στα «λάθη που έγιναν στην οικοδόμηση της ΕΕ. Υπήρξε έλλειψη πολιτικής ενοποίησης κι ένας ενσωματωμένος στο σύστημα καπιταλισμός». Κατά την ανάλυσή του, «δεν είναι τα κράτη που έχουν δικαιώματα. Μόνον οι πολίτες έχουν δικαιώματα, αυτοί είναι οι ιστορικοί πρωταγωνιστές», λέει, και προσθέτει πως «η Ευρώπη δεν είναι μια κοινοπολιτεία κρατών, αλλά κάτι νέο. Πρόκειται για μια νομική κατασκευή την οποία συμφώνησαν οι λαοί της Ευρώπης σε συνεννόηση με τους πολίτες της Ευρώπης, με εμάς δηλαδή», λέει, και ζητά από το κοινό του «να σώσουμε τον βιότοπο της γηραιάς Ευρώπης»…
Ο Χάμπερμας πιστεύει ότι αυτό θα γίνει αν «τα ΜΜΕ βοηθήσουν τον κόσμο να αντιληφθεί την τεράστια επιρροή που δέχεται η ζωή τους από την ΕΕ και αν οι πολιτικοί αντιληφθούν την τεράστια πίεση που θα υποστούν, αν η ΕΕ αποτύχει και δεν προχωρήσει ο εκδημοκρατισμός της». […] Μολονότι δηλώνει «αισιόδοξος», αντικρούει τις ρητορείες της «πολιτικής ηττοπάθειας» και σημειώνει πως «ακόμη και στην κρίση μπορούμε να βγούμε με μιαν Ένωση που θα είναι πιο δημοκρατική και πολιτικά αποτελεσματική». Στην κατακλείδα της ομιλίας του, ο Γερμανός φιλόσοφος είναι δηλητηριώδης. Προειδοποιώντας για τον κίνδυνο εκτροχιασμού της ΕΕ, παρέπεμψε
στη γερμανική ιστορία: «αν αποτύχει τούτο το ευρωπαϊκό εγχείρημα», είπε, «τότε το ερώτημα θα είναι ένα: πόσο καιρό θα χρειαστούμε για να επανέλθουμε στο status quo. Θυμηθείτε τη Γερμανική Επανάσταση του 1848: όταν απέτυχε, χρειαστήκαμε 100 χρόνια για να ξανακερδίσουμε το επίπεδο δημοκρατίας που είχαμε τότε»...
Χ. Πουλίδου, «Γιούργκεν Χάμπερμας: “Να σώσουμε τον βιότοπο
της γηραιάς Ευρώπης”», εφ. Η Αυγή, 29.11.2011
ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΚΙΝΗΣΗ
Στη γνωστή ταινία του Άλαν Πάρκερ Το εξπρές του μεσονυχτίου, οι έγκλειστοι μιας βάρβαρης φυλακής έχουν σαν ανώτερο δικαίωμα από τους κανονισμούς το «ελεύθερο» να ξεμουδιάζουν πού και πού βαδίζοντας κυκλικά και υποχρεωτικά στη γραμμή γύρω από έναν κατακόρυφο στύλο που βρίσκεται στο πιο σκοτεινό υπόγειο. Στην περίφημη σκηνή όπου ένας από τους φυλακισμένους αρχίζει ξαφνικά να βαδίζει αντίστροφα, πάλι βέβαια αναγκαστικά γύρω από το στύλο, μπαίνει το ζήτημα της ματαιότητας και της σημασίας αυτής της επιλογής. (…) Το σημαντικό βέβαια ζήτημα σ’ αυτή τη σκηνή (και στη σύγχρονη ζωή της εργατικής τάξης) βρίσκεται στην «επιλογή», στην απόφαση της αντίστροφης κίνησης.
Η τάση της αντίστροφης κίνησης του εργατικού κινήματος επιβάλλεται πρώτα απ’ όλα από τους γιγαντιαίους μετασχηματισμούς της εποχής, από τις ριζικές ανακατατάξεις των βασικών της αντιθέσεων, κυρίως αυτών που συνδέονται με την εκρηκτική όσο χιλιοαλυσοδεμένη δημιουργικότητα του κόσμου της εργασίας. (…) Η τάση για ένα ριζικό μετασχηματισμό της αριστερής πολιτικής καθορίζεται με σχετική αυτοτέλεια και από την αντιφατική πορεία «συνειδητοποίησης» της νέας κατάστασης από τους ίδιους τους εργαζόμενους. Αυτή η διαδικασία σφραγίζεται από την εσωτερική παλινδρομική κίνηση της εργατικής τάξης ανάμεσα στην υποταγή και την εξέγερση, ανάμεσα στην επιβίωση και τη διεκδίκηση της πραγματικής ζωής, ανάμεσα στην άμυνα και την επίθεση, την απώθηση και την επιθυμία…
Από τη χαραυγή κιόλας της νέας εποχής, μετά την έκρηξη του ‘68, όλα τα παλιά και νέα ρεύματα που αναδύθηκαν ή αναβαπτίστηκαν στη δίνη των νέων επαναστατικών γεγονότων σύντομα εγκατέλειψαν τη στρατηγική κατεύθυνση της αντίστροφης κίνησης και υποτάχτηκαν φυσιολογικά στο δίπολο περιθωριοποίηση-ενσωμάτωση. Η βάση αυτής της υποταγής δεν είναι βέβαια το γεγονός ότι όλοι αυτοί δεν αποστρέφονται την περιθωριοποίηση ή δεν ξορκίζουν τους κίνδυνους της ενσωμάτωσης. Φτάνει κανείς να θυμηθεί τον «εισοδισμό» των τροτσκιστικών ομάδων, τις παρεμβατικές αυταπάτες των διάφορων αριστερών τάσεων μέσα στα παραδοσιακά εργατικά κόμματα, το κινηματικό παραλήρημα και την «πλειοψηφική απεύθυνση» των αυτόνομων, την ερωτική ενωσιολογία των αριστερών ευρωκομουνιστών, το ένοπλο μάρκετινγκ των τρομοκρατικών ή αναρχικών ομάδων, και τις στενές επαφές τρίτου τύπου των μπλοκ της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς στις εκδηλώσεις του επίσημου εργατικού κινήματος. (…) Η βάση της υποταγής τους βρίσκεται στην κοινή μηχανιστική διάκριση που διατηρούν αυτές οι τάσεις, με όλες τις διαφορές τους, ανάμεσα στο άμεσο (για την πλειοψηφία) και το στρατηγικό (για την πρωτοπορία) πρόγραμμα και στόχο. Ανάμεσα στην τακτική και τη στρατηγική, ανάμεσα στη δράση και τη ζύμωση, ανάμεσα στο «κοινωνικό» και το «πολιτικό» (…), ανάμεσα τελικά στο «επαναστατικό » περιεχόμενο και την αστική μορφή της πολιτικής τους.
Η υπέρβαση του δίπολου περιθωριοποίηση-ενσωμάτωση δεν πραγματοποιείται με το να αλλάξει κανείς από καιρό σε καιρό τις δόσεις ανάμεσα στα δύο, ανάμεσα στο «όραμα» και στους «συσχετισμούς». Αλλά με το να προωθεί πρακτικά στη ζωή ένα άμεσο πρόγραμμα ανατροπής της κυρίαρχης πολιτικής και των υπαρκτών συσχετισμών από τη σκοπιά των επαναστατικών ελευθεριών που έχει ανάγκη η εργαζόμενη πλειοψηφία.
Κώστας Τζιαντζής, «Για μια εργατική αντίστροφη κίνηση», εφ. Πριν, 29.9.1996
(Πηγή: kokkinhshmaia.wordpress.com)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου