Ναγκασάκι
Ηλιοβασιλέματα στους υπονόμους
σκοπιές με ευζώνους
σε καρτ-ποστάλ
Βιντεοκασέτες με το Νταλάρα
και μια λαχτάρα
για κρουασάν
Κάτω από το χώμα σαν τα ποντίκια
κι ο εφιάλτης
σε κυνηγά
Τέρμα τα πουλάκια και τα τζιτζίκια
μονάχα βράχια
ραδιενεργά
Θαμμένοι παρέα μ’ ατομικά κεφαλάκια
από πυραύλους
Πέρσινγκ και Κρουζ
Κι ο συγκάτοικός μου ακόμα γουστάρει
μόνο πυραύλους σοσιαλιστικούς
Zεις πρωτοπόρο Ναγκασάκι
σε κάθε δρόμο κάθε σοκάκι
Τζίμης Πανούσης
Αν η γιαγιά μου είχε ρουλεμάν, 1984
Μετά το τσουνάμι στη βορειοανατολική ακτή της Ιαπωνίας και την ολική καταστροφή του εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Φουκουσίμα γέμισαν οι εφημερίδες και οι τηλεοράσεις με περισπούδαστες αναλύσεις για την τεχνολογία των πυρηνικών αντιδραστήρων, για τα τρωτά της παραγωγής ηλεκτρισμού με τη χρήση ατομικής ενέργειας και τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις. Κάποιοι, επιχειρώντας συγκρίσεις, αποτόλμησαν να προφέρουν ξανά το καταραμένο πλέον όνομα του Τσερνόμπιλ, του σοβιετικού πυρηνικού σταθμού στη ΣΣΔ της Ουκρανίας, όπου, στις 26 Απρίλη του 1986 , ο αντιδραστήρας 4 έλιωσε απελευθερώνοντας στο περιβάλλον τεράστιες ποσότητες ραδιενέργειας και σκοτώνοντας άμεσα 31 ανθρώπους και έμμεσα χιλιάδες άλλους.
(1) Το μέγεθος της καταστροφής αυτής απένειμε δικαιωματικά στο Τσερνόμπιλ τον τίτλο του μεγαλύτερου περιστατικού διαρροής ραδιενέργειας εν ειρήνη.
Γρήγορα όμως επίσημες φωνές αντέδρασαν σε μια τέτοια σύγκριση και μας διαβεβαίωσαν ότι το επεισόδιο στη Φουκουσίμα ήταν περιορισμένο, φτάνοντας μόλις και μετά βίας την πέμπτη από τις επτά βαθμίδες της κλίμακας επικινδυνότητας του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας – αντίθετα με το Τσερνόμπιλ, που είναι το μοναδικό που έχει καταγραφεί ως περιστατικό έβδομης βαθμίδας. Σχεδόν μία εβδομάδα αργότερα βέβαια, και η Φουκουσίμα ανέβηκε στην έκτη, για να καταλήξει εντέλει στην έβδομη. Η σύγκριση των δύο αυτών ατυχημάτων στην ουσία τους είναι εξαιρετικά δύσκολη, αν όχι αδύνατη, τόσο νωρίς. Οι επιπτώσεις της διαρροής ραδιενέργειας στο ιαπωνικό εργοστάσιο μετρώνται ήδη σε θανάτους και ανεπανόρθωτες ζημιές στον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Ίσως περισσότερο νόημα έχει να αποπειραθούμε μια σύγκριση σε ένα άλλο επίπεδο. Σε αυτό της διαχείρισης της κρίσης αλλά και της ενημέρωσης γύρω από τα δύο ατυχήματα. Μια τέτοια απόπειρα μπορεί να μας οδηγήσει σε μερικά πρώτα ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Είκοσι πέντε χρόνια πριν, ο κόσμος είχε πολλές ομοιότητες με τον σημερινό: το πρώτο θέμα στην καθημερινή διεθνή ειδησεογραφία ήταν και πάλι η τρομοκρατία (τον Οκτώβρη του 1985 είχε γίνει η πειρατεία από παλαιστίνιους μαχητές στο κρουαζιερόπλοιο Ακίλε Λάουρο) και ο πόλεμος στη Λιβύη (στις 16 Απρίλη του 1986, οι ΗΠΑ είχαν εξαπολύσει αεροπορική επίθεση εναντίον της Λιβύης και του Καντάφι προσωπικά). Υπήρχε όμως μια μεγάλη διαφορά: ήταν ακόμη ζωντανός, ή καλύτερα νεκροζώντανος, ο Ψυχρός Πόλεμος. Έτσι η εξιστόρηση του τραγικού συμβάντος του Τσερνόμπιλ υποτάχθηκε από την πρώτη στιγμή στις ψυχροπολεμικές προτεραιότητες της αμερικανικής διακυβέρνησης του προέδρου Ρόναλντ Ρέιγκαν, αλλά και των Ευρωπαίων συμμάχων του, ανάμεσα στους οποίους βέβαια και η ελληνική κυβέρνηση («Ιός», εφ.
Ελευθεροτυπία, 16.4.2006). Η κάλυψη των γεγονότων του Τσερνόμπιλ έγινε αποκλειστικά με κριτήριο τα επικοινωνιακά οφέλη στο πλαίσιο της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης. Αρκεί ενδεικτικά να θυμηθούμε τις πρώτες ανταποκρίσεις των δυτικών μέσων στις 29 και 30.4.1986 (εφ. Washington Post), όπου γινόταν αναφορά για δύο χιλιάδες τουλάχιστον νεκρούς, αριθμός που στη συνέχεια έγινε τριάντα.
Για χρόνια μετά το ατύχημα του 1986 στο Τσερνόμπιλ,
(2) και ιδίως μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991,3 χύθηκε ατέλειωτο μελάνι
(4) και δαπανήθηκαν δεκάδες χιλιάδες ώρες τηλεοπτικού και κινηματογραφικού χρόνου,
(5) για να αποδειχθεί ότι οι σοβιετικές αρχές επιχείρησαν συγκάλυψη των γεγονότων, μη γνωστοποιώντας έγκαιρα τα σχετικά του ατυχήματος, αλλά και ότι δεν αντέδρασαν ικανοποιητικά για την προστασία των εργαζομένων, των κατοίκων και του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο του γενικότερου αντικομμουνιστικού πυρετού, που συνεχίστηκε και μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικών καθεστώτων, δεν ήταν δύσκολο να πειστεί η κοινή γνώμη ότι η απόπειρα συγκάλυψης ήταν το μόνο ζήτημα που προέκυπτε από την πυρηνική εμπειρία του Τσερνόμπιλ. Με συνοπτικά επιχειρήματα, το βασικό αίτιο ήταν το σοσιαλιστικό καθεστώς, το συνωμοτικό ΚΚΣΕ, η έλλειψη υψηλής τεχνολογίας (την οποία διέθετε μόνο η Δύση), αλλά και η ανθρώπινη ανικανότητα των εργαζομένων στα σοβιετικά εργοστάσια και υπηρεσίες. Μια εικόνα που μετριαζόταν μόνο από μεμονωμένες ανθρώπινες ιστορίες ηρωισμού και αυτοθυσίας ατόμων που αψήφησαν τις εντολές της σφαλερής σοβιετικής διοίκησης. Και μια υπόρρητη υπόσχεση ότι καταστάσεις σαν αυτές μπορούσαν να συμβούν μόνο στον υπανάπτυκτο και καταπιεστικό σοσιαλισμό, ποτέ στη δημοκρατική και υπερσύγχρονη Δύση.
Η ενορχηστρωμένη αυτή επίθεση είχε μικρή σχέση με το ατύχημα το ίδιο, τις άπειρες παραλείψεις των αρχών, την απόπειρα απόκρυψης των πραγματικών διαστάσεων, τουλάχιστον τις πρώτες ημέρες, από τη σοβιετική κοινή γνώμη, ή, το πιο βασικό, την επικινδυνότητα και τη σκοπιμότητα της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας. Για όλα αυτά τα ζητήματα άλλωστε αποδείχτηκε πολύ γρήγορα η ουσιαστική αδιαφορία της καπιταλιστικής Δύσης. Η ένορκη κατάθεση ανώτερου Σοβιετικού αξιωματούχου στο αμερικανικό Κογκρέσο, στις 2.5.1986 (εφ.
Washington Post), ή η υποβολή λεπτομερούς έκθεσης για το ατύχημα τους επόμενους μήνες από τους Σοβιετικούς στον ΔΟΑΕ δεν ικανοποίησε κανέναν, και έτσι συνεχίστηκε να αξιοποιείται η ευνοϊκή συγκυρία για να χτυπηθεί η, ούτως ή άλλως αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, προσπάθεια του ΚΚΣΕ και του Γκορμπατσόφ να εφαρμοστεί μια νέα πολιτική διαφάνειας στα εσωτερικά της ΕΣΣΔ, η περίφημη Γκλάσνοστ. Και στο υλικό επίπεδο όμως το ατύχημα του Τσερνόμπιλ δεν ανέκοψε ούτε στο ελάχιστο τα προγράμματα οικοδόμησης νέων πυρηνικών σταθμών στις χώρες που διαρρήγνυαν τα ιμάτιά τους μέχρι την προηγούμενη για την ανευθυνότητα της σοβιετικής πλευράς. Η ουσία της κριτικής σχετικά σύντομα διαστρεβλώθηκε και από μια συζήτηση για τα ζητήματα ασφάλειας, τις δυνατότητες και τους κινδύνους της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, έγινε μια αδιάκοπη καταγγελία της ΕΣΣΔ και του «υπαρκτού σοσιαλισμού».
Η μακάβρια μερικές φορές ειρωνεία της ιστορίας ήρθε, με την πρόσφατη εμπειρία στη Φουκουσίμα, να δώσει νέες διαστάσεις στην έννοια του ατυχήματος, αλλά ακόμη περισσότερο σε αυτή της διαχείρισης κρίσεων, αλλά και συγκάλυψης της αλήθειας. Μισές αλήθειες, καθυστέρηση στην ενημέρωση της κοινής γνώμης για τα τεκταινόμενα, ερασιτεχνικός χειρισμός της κρίσης από μια δράκα φουκαράδων χαμηλόμισθων εργατών της εταιρείας ΤΕΠΚΟ, που ντυμένοι με τις φόρμες τους εμφανίζονται στις τηλεοπτικές κάμερες και ορκίζονται σαν νέοι καμικάζι ότι θα πέσουν πάνω στον ραδιενεργό εχθρό, αύρες της αστυνομίας του Τόκιο να ψεκάζουν γκρεμίδια σαν να είναι διαδηλωτές, είναι η γενική αίσθηση που αποκομίζει κανείς από την κάλυψη του ατυχήματος. Αλλά και «εναλλακτικές» ειδήσεις, όπως η πρόθεση της ιαπωνικής εγκληματικής οργάνωσης Γιακούζα να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κρίσης, έδιναν ένα τόνο σχεδόν λαϊφστάιλ προβλήματος.
(6) Ατελείωτες εικόνες από ελικόπτερα και τρισδιάστατες αναπαραστάσεις από τα κτήρια των πυρηνικών αντιδραστήρων, τα οποία στέκουν σε ερειπωμένη κατάσταση, εφάμιλλη με εκείνη του Τσερνόμπιλ, αλλά και διαβεβαιώσεις από παντού ότι για να δουλέψουν όλα όπως πριν, το μόνο που χρειάζεται είναι να αποκατασταθεί το ρεύμα. Προκαλώντας την απορία ακόμη και έναν άσχετο: πώς μπορεί κανείς να συνδέσει την πρίζα σε ένα γκρεμισμένο εργοστάσιο και αυτό απλά να ξαναδουλέψει;
Όλα αυτά σε καθημερινά ρεπορτάζ των μεγάλων διεθνών ειδησεογραφικών πρακτορείων, όπου το θέμα του πυρηνικού ατυχήματος βρισκόταν σχεδόν πάντοτε προσεκτικά θαμμένο μέσα στη γενικότερη είδηση του σεισμού. Με αξιοπρόσεκτη επαναληπτικότητα, τα καθημερινά ρεπορτάζ μοιάζουν με φωτοαντίγραφο του χθεσινού: αναφορά στους νεκρούς και τους αγνοούμενους από το τσουνάμι γενικά, συγκρατημένη αισιοδοξία της εταιρείας ΤΕΠΚΟ για την κατάσταση σε κάποιον από τους αντιδραστήρες, κλείσιμο με το αισιόδοξο νέο κάποιου που σώθηκε μέσα από τις λάσπες και τα ερείπια του χωριού του. Και όλα αυτά συνοδευόμενα από καταιγισμό ακατανόητων μονάδων μέτρησης (ρέντγκεν και μικρορέντγκεν, ρεμ, ραντ, μπεκερέλ, κιουρί), ό,τι πρέπει για να διατηρείται η αίσθηση φόβου χωρίς κανένα συγκεκριμένο υπόβαθρο.
Σε ένα πρόσφατο κείμενό του με αρκετά διαφορετική αφορμή, ο Σλαβόι Ζίζεκ (
London Review of Books, 20.1.2011), θέτει στο προσκήνιο της επικαιρότητας την άποψη που θέλει τους εκφραστές της κυρίαρχης ιδεολογίας σήμερα να κυβερνούν, ως μια νέα φωτισμένη ελίτ, η οποία κρατά για τον εαυτό της ολόκληρη την αλήθεια, καθώς ο αδαής, φοβικός και ανώριμος λαός δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει. Με βάση τη θέση αυτή, αξίζει να προσθέσουμε εδώ ότι η απόκρυψη της αλήθειας σήμερα ισορροπεί πλέον επιδέξια σε ένα νέο μετα-μεταμοντέρνο ισοζύγιο πραγματικότητας και απάτης. Το κοινό των δυτικών ανεπτυγμένων κρατών, εκπαιδευμένο από τους ίδιους τους μηχανισμούς ελέγχου σε συνεχή πληροφόρηση υψηλής ποσότητας για το κάθε απίθανο ζήτημα, δεν μπορεί πλέον να εξαπατηθεί με απλοϊκό τρόπο, παρά μόνο με μαεστρία και εκζήτηση ζηλευτή.
Η απάντηση έρχεται μέσα από ένα δίπολο υπερεξειδίκευσης και τεχνητής πραγματικότητας. Ο ακροατής/θεατής/αναγνώστης καθίσταται από τη μια ανίκανος να αντιληφθεί από μόνος του τις βασικές αρχές οποιασδήποτε, έστω στοιχειώδους, επιστημονικής και ορθολογικής νοητικής διεργασίας, καθώς αυτή πνίγεται σε ένα πέπλο μυστηριακής πολυπλοκότητας που κάνει αρμόδιους μόνο τους ειδικούς να ομιλούν. Η κοινή για όλη την ανθρωπότητα, αισθητηριακά αντιληπτή, ορατή εν προκειμένω, πραγματικότητα του ξεκοιλιασμένου εργοστασίου στη Φουκουσίμα, όπως φαίνεται στα πλάνα της τηλεόρασης, αντικαθίσταται από δηλώσεις ειδικών, των νέων «Αυθεντιών», που συχνά μάλιστα έχουν έμμισθη σχέση με τους εμπλεκόμενους, και οι οποίοι ομιλούν για την επανασύνδεση του μηχανισμού ψύξης σαν να διδάσκουν σε φοιτητές πυρηνικής φυσικής θεωρητικά μαθήματα. Από την άλλη η προσπάθεια για όποια εμπειρική σύλληψη και διαπίστωση των διαστάσεων της τραγωδίας, υποχωρεί μπροστά στη virtual αναπαράσταση των γεγονότων μέσα από τρισδιάστατα μοντέλα που ανεξέλεγκτα αναμειγνύονται με την πραγματικότητα. Η κατανόηση της διαστρεβλωμένης αναπαράστασης εξισώνεται με την κατανόηση του αντικειμένου. Κατασκευάζεται έτσι ένα νέο περιβάλλον στέρησης των αισθήσεων, όχι πολύ μακρινό από τις τεχνικές που εφαρμόζονται στους αιώνιους κρατούμενους του Γκουαντάναμο. Το υποκείμενο, απογυμνωμένο από τα εργαλεία της λογικής επεξεργασίας και της εμπειρικής προσέγγισης, γίνεται έρμαιο μιας πληροφόρησης, που μπορεί να σχετικοποιεί κάθε έννοια και να ανασημασιοδοτεί κάθε σημαίνον.
Στη περίπτωση της Φουκουσίμα, ενώ όλα τα επιμέρους στοιχεία (οπτική εικόνα ανείπωτης καταστροφής, νεκροί και βαριά τραυματίες από τη ραδιενέργεια, εκκένωση πληθυσμού πρωτοφανών διαστάσεων, μετρήσεις που καθιστούν επικίνδυνο το νερό και τα τρόφιμα, αλλά πάνω από όλα μήνες απόλυτης αδυναμίας της ιδιοκτήτριας εταιρείας να αντιδράσει αποτελεσματικά) συνθέτουν μια σχετικά ξεκάθαρη εικόνα της τραγικής πραγματικότητας του ατυχήματος, η διαβεβαίωση από τις παγκόσμιες τηλεοπτικές αρχές, που απλώς αναπαράγουν το βολικό τεχνικό δελτίο της υπεύθυνης εταιρείας, αλλά και από διάφορους τηλεοπτικούς σταρ/πυρηνικούς φυσικούς αρκεί για να συγκροτήσει μιαν άλλη εναλλακτική «αλήθεια».
(Υπήρξαν, ασφαλώς, μεμονωμένες επώνυμες φωνές αντίδρασης, όπως ο Ιάπωνας δημοσιογράφος Γιοΐτσι Σιμάτσου, των Japan Times Weekly, ο οποίος μίλησε για συστηματική συγκάλυψη της αλήθειας γύρω από τα γεγονότα στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα από τις ιαπωνικές αρχές σε συνεργασία με τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών. Άλλοι σχετικοί επιστήμονες, όπως ο Μαρκ Πήρσον, καθηγητής στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Βιρτζίνια Τεκ, διαμαρτυρήθηκαν για την απόκρυψη πληροφοριών που οι αμερικάνικες αρχές είναι βέβαιο ότι έχουν χάρη στους μηχανισμούς στρατιωτικής παρακολούθησης. Είναι όμως ενδιαφέρον το γεγονός ότι στη σημερινή ιστορική συγκυρία, όπου ο ηγεμονικός λόγος των εξουσιαστών διαπερνά όλο σχεδόν το παραδοσιακό πολιτικό φάσμα, από τους φιλελεύθερους μέχρι τους σοσιαλιστές, τέτοιες φωνές ευδοκιμούν κυρίως στα ριζοσπαστικά συνομωσιολογικά δίκτυα, ανάμεσα στις αφηγήσεις για τους ψεκασμούς των αεροπλάνων και την «πραγματική αλήθεια» για την 11η Σεπτεμβρίου.)
(7)
Τα γεγονότα των τελευταίων μηνών στη Φουκουσίμα έδειξαν για μια ακόμη φορά την απατηλή επίκληση μιας οργάνωσης της κοινωνίας με βάση την ελεύθερη αγορά και τις επιταγές της. Η διαχείριση της ραδιενεργής κρίσης –στην Ιαπωνία, άλλοτε υπόδειγμα κοινωνικής οργάνωσης– σχεδόν αποκλειστικά από την ιδιωτική εταιρεία που την προκάλεσε με τις παραλείψεις της στέφεται κάθε μέρα που περνά με παταγώδη αποτυχία, μεγαλύτερη ίσως και από τις προβληματικές λειτουργίες ενός ετοιμοθάνατου σοβιετικού σοσιαλισμού είκοσι πέντε χρόνια πριν, στο ατύχημα του Τσερνόμπιλ. Βασικός πυλώνας που εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα και ενισχύει την αναπαραγωγή αυτού του ανορθολογικού και αναποτελεσματικού συστήματος αποτελεί η χειραγώγηση της κοινής γνώμης με τρόπους ολοένα και πιο επεξεργασμένους.
Με αφορμή το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ υπήρξαμε για δεκαετίες θεατές μιας αγωνιώδους προσπάθειας να παρουσιαστεί η σοβιετική κοινωνία των μέσων της δεκαετίας του ’80, με όλα της τα προβλήματα, ως μια οργουελιανή πραγματικότητα εμπνευσμένη από την καταπίεση του «1984» που ήταν διατεθειμένη να θυσιάσει τους πολίτες της για να διατηρήσει το γόητρο της προς τη Δύση και τους εναπομείναντες θαυμαστές της, κατασκευάζοντας φανταστικούς εχθρούς και αποκρύπτοντας τους πραγματικούς κινδύνους. Δυστυχώς η εικόνα του ελευθέρου πλέον κόσμου του 2011 φαίνεται να ξεπηδά και πάλι από την επιστημονική φαντασία του Μεσοπολέμου, μόνο που αυτή τη φορά είναι μια απονευρωμένη κοινωνία απάθειας και αναισθησίας όπως τη φαντάστηκε ο Άλντους Χάξλεϋ στον
Θαυμαστό Νέο Κόσμο του, όπου όλες οι αλήθειες υπάρχουν κάπου εκεί έξω, αλλά πολύ προσεκτικά και πολύ καλά θαμμένες κάτω από τόνους ενημερωτικών σκουπιδιών και ατελείωτων μονολόγων των ειδικών επαγγελματιών της παραπλάνησης.
Επίλογος
Στις 12.4, η ιαπωνική κυβέρνηση ανέβασε τελικά τη βαθμίδα σημασίας του ατυχήματος στο ίδιο επίπεδο με το Τσερνόμπιλ, ενώ εκπρόσωποι της εταιρείας ΤΕΠΚΟ παραδέχονται ότι σε βάθος χρόνου η διαρροή ραδιενέργειας από το εργοστάσιο της Φουκουσίμα θα ξεπεράσει αυτό του ουκρανικού εργοστασίου (εφ. New York Times, 12.4.2011).
Πίνακας με το Χρονικό της εξέλιξης των δύο ατυχημάτων, Φουκουσίμα και Τσερνομπίλ τις πρώτες δύο εβδομάδες:
|
Φουκουσίμα
|
Τσερνομπίλ
|
Ημ.
1
|
12.3.2011
Μετά τον σεισμό και το τσουνάμι οι
αντιδραστήρες του εργοστασίου της Φουκουσίμα υπερθερμαίνονται.
|
26-4-1986
1:30 π.μ. ο αντιδραστήρας 4 του πυρηνικού
εργοστασίου του Τσερνομπίλ μετά από ανθρώπινο λάθος αναφλέγεται
|
Ημ.
2
|
13-3-2011
Έκρηξη στον αντιδραστήρα 1. Εκκενώση ζώνης
20 χλμ. 1 νεκρός και 4 σοβαρά τραυματιές από το προσωπικό του εργοστασίου.
|
27-4-1986
2:00 μ.μ. ξεκινάει η εκκένωση των γειτονικών
πόλεων εντός ακτίνας 20 χλμ.
|
Ημ.
3
|
14-3-2011
Δεύτερη έκρηξη, αυτή τη φορά στον
αντιδραστήρα 3. Προσπάθεια ψύξης τους με θαλασσινό νερό.
|
28-4-1986
Σουηδικοί σταθμοί μέτρησης
ραδιενέργειας πιάνουν υψηλές ενδείξεις.
|
Ημ.
4
|
15-3-2011
Έκρηξη στον αντιδραστήρα 2. Φωτιά σε
μια από τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης χρησιμοποιημένων ράβδων στον
αντιδραστήρα 4. Η ιαπωνική κυβέρνηση συστήνει στους κατοίκους της ζώνης εντός
30 χλμ. να παραμένουν στα σπίτια τους.
|
29/4/1986
Σύμφωνα με τηλεγράφημα του πρακτορείου
ΤΑΣΣ έγινε πυρηνικό ατύχημα στον ηλεκτρικό σταθμό του Τσερνομπίλ. Συνεχίζεται
η εκκένωση της γύρω περιοχής. Η έκκληση ραδιενέργειας επιβεβαιώνεται από
ανεξάρτητες μετρήσεις ινστιτούτων σε όλη την Ευρώπη.
|
Ημ.
5
|
16-3-2011
Εντυπωσιακή αύξηση των δεικτών ραδιενέργειας
οδηγεί την εταιρεία του εργοστασίου να αποσύρει τους εργαζόμεους που
προσπαθούν να ψύξουν τους αντιδραστήρες.
|
30/4/1986
Η Σοβιετική κυβέρνηση θορυβημένη από
τις επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών εκκενώνει ευρύτερες περιοχές και
δεσμεύει τα γαλακτοκομικά προϊόντα, επίσης ζητείται από επιλεγμένες χώρες
βοήθεια. Δύο νεκροί στο εργοστάσιο.
|
Ημ.
6
|
17-3-2011
Η κατάσταση επιδεινώνεται. Ρίψεις νερού
με ελικόπτερο για να ψυχθούν οι αντιδραστήρες. Οι ΗΠΑ συστήνουν στους πολίτες
τους να απομακρυνθούν από την περιοχή 75 χλμ γύρω από το εργοστάσιο.
|
1-5-1986
Η παραδοχή των Σοβιετικών ότι
χρειάζονται βοήθεια αποτελεί την απόδειξη της σοβαρότητας του ατυχήματος
|
Ημ.
7
|
18-3-2011
Υψηλή ραδιενέργεια, προσπάθειες να
αποκατασταθεί η ηλεκτρική ενέργεια στο εργοστάσιο, για να δουλέψουν και πάλι
οι ψυκτικοί μηχανισμοί.
|
2-5-1986
Η φωτιά στον αντιδραστήρα 4 έχει πλέον
σβηστεί. Οι ΗΠΑ παραδέχονται ότι οι νεκροί του ατυχήματος είναι μονοψήφιος
αριθμός και όχι εκατοντάδες που αρχικά υποστήριζαν.
|
Ημ.
8
|
19-3-2011
Αναμονή, με τα ίχνη της ραδιενέργειας
να φτάνουν στην άλλη ακτή του Ειρηνικού. Το ατύχημα της Φουκουσίμα φτάνει στη
κλίμακα 4/7 της Διεθνούς Ατομικής Επιτροπής.
|
3-5-1986
Σε επίσημη τηλεοπτική συνέντευξη σε
δυτικογερμανικό δίκτυο ο γραμ. της κομ.οργ. Μόσχας Μπόρις Γιέλτσιν περιέγραψε
αναλυτικά το ανθρώπινο λάθος που οδήγησε στο ατύχημα.
|
Ημ.
9
|
20-3-2011
Συνεχίζεται η ψύξη των αντιδραστήρων
με κανόνια νερού και η προσπάθεια να αποκατασταθεί η ηλεκτροδότηση.
|
4-5-1986
2 νεκροί από το ατύχημα και
τουλάχιστον 150 τραυματίες από τους οποίους 18 σε κρίσιμη κατάσταση.
|
Ημ.
10
|
21-22.3.2011
Ουδέν νεώτερον
|
5-5-1986
Οι πρώτες εικόνες του εργοστασίου,
όπου το κτήριο του αντιδραστήρα 4 έχει ανατιναχθεί. Η ζώνη εκκένωσης
βρίσκεται στα 30 χλμ.
|
Ημ.
11
|
6-5-1986
Πολυσέλιδο αναλυτικό ρεπορτάζ για το
ατύχημα στην εφημερίδα Πράβντα, επίσημο όργανο του ΚΚΣΕ
|
Ημ.
12
|
23-3-2011
Συνεχίζονται οι προσπάθειες με ρίψεις
νερού. Ραδιενεργός ατμός υποχρεώνει την εκκένωση του εργοστασίου.
Ανακοινώνεται πως το νερό και τα λαχανικά στο Τόκυο είναι ακατάλληλο για
βρεφική χρήση.
|
7-5-1986
Η τήξη του αντιδραστήρα οριστικά
αποφεύγεται, και συνεχίζεται η προσπάθεια να καλυφθεί από τόνους άμμου,
τσιμέντου και βορικού οξέος
|
Ημ.
13
|
24-3-2011
Πανικός στο Τόκυο στη προσπάθεια να
μοιραστούν προμήθειες και εφόδια.
|
8-5-1986
Επιπλέον εκκενώσεις κατοίκων γύρω από
το εργοστάσιο, συστηματικές εργασίες για τον περιορισμό έκκλησης
ραδιενέργειας στο περιβάλλον
|
Ημ.
14
|
25-3-2011
Το ατύχημα στη Φουκουσίμα ανεβαίνει
μια βαθμίδα στη κλίμακα της ΔΕΑΕ και είναι πλέον 6/7.
|
9-5-1986
Οι πρώτες ενδείξεις για σταδιακή
μείωση της εκλυόμενης ραδιενέργειας.
|
|
|
|
Πήγη:
Washington Post
|
1. The Chernobyl Forum: 2003-2005, Chernobyl’s Legacy: Health, Environmental and Socio-Economic Impacts, 2η έκδ. (http://www.who.int/ionizing_radiation/chernobyl/chernobyl_digest_report_EN.pdf)
περ. λεύγα, τ. 2 (Μάης 2011), 19-25
